Satranç Kariyerim

Büyük oyuncular ikiye ayrılır: Satrancı çözmeye çalışanlar ve sadece satranç oynayanlar. İlk kategoriye giren Steinitz, Alekhine, Botvinnik ve Kasparov gibi oyuncular tahtadaki haklılıklarını ispatlama çabasında olmuşlardır. Oyunlarını uzun analizler ve derin yorumlarla anlatmaya çalışırlar. Onlara göre neredeyse her hamle kritik ve vazgeçilmezdir. Onların oyunlarını izleyenler bu tarz oyuncuları tanrısal varlıklarmış gibi ulaşılmaz görürler.

Capablanca içinse satranç hayat gibidir. Yaşadığın gibi oynarsın. Özel durumlar haricinde hayatta kimse yaşadıklarını uzun uzun analiz etmez; içinden geldiği gibi içgüdüsel yaşar. Capablanca’nın oyunundaki sadeliğin kaynağı da yaşamının yansımasıdır. Satrancı çok küçük yaşta öğrenmesi sebebiyle Reti’nin de söylediği gibi “Satranç onun anadilidir”. Hamleler büyük bir doğallıkla elinden çıkar ve günlük bir konuşma gibi sadedir. Ağdalı sözler, akademik terimler yoktur anlatımında. Satranç tahtasında ne yapmak istediğini açıkça görürsünüz. Bu elbette Capablanca’nın iyi hesap yapmadığı anlamına gelmez. Nasıl ki başarılı sporcular aslında çok zor olan hesaplamalar yerine içgüdüsel olarak topa vururken istedikleri hızı ve yönü verebiliyorsa Capablanca da hesaplamalarını çok hızlı, doğru ve derin şekilde yapardı.

“Satrancın Esasları” Türk satranç literatüründe büyük öneme sahip çok öğretici bir kitaptır ve pek çok satrançsever bu kitap sayesinde satrancın güzellikleriyle tanışmıştır. Elinizde tuttuğunuz “Satranç Kariyerim” ise isminden de anlaşıldığı gibi Capablanca’nın satranç gelişimini anlatmaktadır ki sadece Dünya Şampiyonu olmadan önceki dönemi kapsar. 

Bu kitabın çevrilmesi fikri, İstanbul Satranç Derneği’nde 80’li yıllarda çok genç yaşına rağmen bilgisiyle haklı olarak “Üstad” lakabını alan değerli dostum Serdar Çelik’in teşvikiyle ortaya çıkmıştır. Büyük bir Capablanca hayranı olan Çelik ile yaptığımız sohbetler sırasında “Satranç Kariyerim” kitabının çevrilmemiş olmasının büyük bir eksiklik olduğunu fark ettik. Kitabı elime alıp çevirmeye başladığımda anlatım o kadar sürükleyici ve eşsizdi ki artık amaç sadece çevirmek değil ama Capablanca’nın bu tutkulu macerasına şahit olmaktı. Çok kabaca olsa da çeviri sadece üç günde bitti ve sonrasında “Üstad” ile beraber bu kitabın Capablanca’nın analiz ettiği tüm oyunları da kapsaması gerektiğine karar verdik. Böylece kitaba ek olarak “Satrancın Esasları”ndaki oyunlar, turnuva ve dünya şampiyonluğu maçları bültenleri için analiz edilmiş oyunlar ve yine Capablanca’nın yazdığı “Son Satranç Dersleri”ndeki bir oyunu eklendi. Capablanca’nın yarattığı güzelliklere bir minnet duygusuyla hazırlanan bu kitabın düzenlenmesinde ve redaksiyonunda büyük emeği geçen Serdar Çelik’e teşekkürü borç bilirim. Kitapta geçen çevirenin notları da hep kendisinin isabetli teklifleri üzerine eklenmiştir.

Artık satranç takımınızı ve çayınızı hazır edip keyif içinde Capablanca’ya kulak verebilirsiniz.

FM Selim Gürcan

Yazar: Jose Raul Capablanca
Çeviren ve Derleyen: FM Selim Gürcan
Derleyen ve Redaksiyon: Serdar Çelik
Sayfa Sayısı: 287
Boyut: 17 cm x 24 cm
Basım: 1. Baskı 2020 Ocak